14
mrt
2023
In het pand Gouden-Handstraat 6, voormalig eigendom van Jan van Eyck vinden grondige renovatiewerken plaats. Dienst Monumentenzorg van Stad Brugge tipte Raakvlak, de intergemeentelijke onroerenderfgoeddienst, over een opmerkelijke bakstenen muur, wat leidde tot bijzondere archeologische vondsten.
Het huidige pand, Huis Knapen, stamt uit de 19de eeuw en heeft een vroeg 20ste-eeuwse voorgevel. Het gaat terug op een samensmelting van verschillende laatmiddeleeuwse percelen. Onderzoek toont aan dat niemand minder dan meester-schilder Jan van Eyck tussen 1431 en 1441 de eigenaar was van het huis.
13e-eeuwse bakstenen fundering
Bij de recente graafwerken voor een liftkoker kwamen enkele oude bakstenen muren en andere vondsten naar boven. Dat werd gemeld aan het Vlaams agentschap Onroerend Erfgoed. Alhoewel het pand buiten het verplicht traject voor archeologisch onderzoek valt, kon het dankzij de samenwerking met stedelijke (erfgoed)diensten toch bestudeerd worden.
Na een terreinonderzoek door de archeologen van Raakvlak werd duidelijk dat het gaat om een bakstenen fundering van een huis. Het grote baksteenformaat wijst erop dat de bouw van die fundering plaatsvond in de 13de eeuw. De ligging op het perceel en de oriëntatie ten opzichte van de Gouden-Handstraat doen vermoeden dat de zuidwesthoek van het pand is aangesneden. Het huis werd later, in 1431, door Jan van Eyck aangekocht en is wellicht in 1726-1730 gesloopt.
Aardewerken
Naast de bakstenen muur kwamen tijdens de archeologische graafwerken ook enkele aardewerkvondsten aan het licht, zoals een 13de- of vroeg 14de-eeuws kannetje uit hoogversierd aardewerk. Daarnaast doet de bodem van een steengoed kruik met oranjerode verfrestant dromen van het atelier van Van Eyck. De kruik zou nog uit het huishouden van Van Eyck kunnen dateren, maar de verf zelf en dus het gebruik van de bodem als verfbakje zeker niet. Analyses van het loodwit uit de verf wijzen namelijk op een datering rond het midden van de 17de eeuw.
Vondsten bewaard in archief
Geen enkel object kan met zekerheid gelinkt worden aan Jan van Eyck, zijn huishouden of zijn atelier. Toch blijft de aangetroffen bakstenen fundering een belangrijke vondst. Alle analoge en digitale documentatie wordt bewaard in het archief van het agentschap Onroerend Erfgoed, met een kopie bij Raakvlak. De eigenaar van Gouden-Handstraat 6 schonk de vondsten aan De Pakhuizen, het onroerenderfgoeddepot van Raakvlak.
Meer informatie over de archeologische ontdekking vind je in het onderzoeksrapport.