Een wandeling in het Gezellekwartier is een ontdekkingstocht langs de meest groene kant van Brugge.

Vanop de molenwallen langs de Kruisvest kan je al een nieuwsgierige blik werpen in de aanpalende private tuinen, een glimp opvangen van de grote historische kloostertuinen van het Engels Klooster en de abdij Ten Duinen (nu Grootseminarie), en de geconcentreerde activiteiten gadeslaan in de groene oasen van de Sint-Sebastiaansgilde en de Sint-Jorisgilde. Laat vooral niet na de sfeer in de tuin van het Guido Gezellemuseum te proeven en in de aanpalende woonwijk te slenteren.

De tuinstadbeweging

De Engelse journalist Ebenezer Howard lanceert in 1898 het idee van de ‘Tuinstad’ dat in de twintigste eeuw lange tijd als de hoeksteen van de moderne stedenbouw wordt beschouwd. Hij introduceert met de ‘Tuinstad’ het concept voor tuinwijken of zogenaamde ‘Golden Cities’ waarin de kwaliteiten van de functionele stadswoning verenigd worden met het groene en meer sociale aspect van het wonen op het platteland. In een tuinwijk primeert het gemeenschapsgevoel op het individuele gevoel door de aanleg van de publieke ruimte die meestal in villawijken bestaat.

Gezellewarande

De Guido Gezellewarande werd een paar jaar geleden opnieuw heringericht. De openheid van het terrein, het natuurlijke groenkarakter en de zichtbaarheid van op de straat zijn niet alleen behouden maar ook versterkt.
Er werd een nieuw terras tegenaan de schuttersgilde aangelegd. Rond de bestaande kuilvorm werd een fijne boord aangelegd. Op deze boord staat een gedicht van Guido Gezelle.
Op het vernieuwde speelterrein kunnen kinderen tussen 0 en 12 jaar zichzelf uitleven.

Koningin Astridpark en het groot speelplein

Breed uitgegroeide kruinen heersen over Brugges oudste openbaar park. Weer of geen weer, zomer of winter, een romantische sfeer hangt er altijd. Wat landschapsarchitect Egidius Rosseels anderhalve eeuw terug, bij het ontwerpen van ‘den publieken hof’ voor ogen had, is nu tot volle pracht ontwikkeld: een stukje idyllisch landschap, midden in de stad.

Het Koningin Astridpark is een schoolvoorbeeld van een open ruimte die eeuwen stadsontwikkeling als kloostertuin heeft overleefd.

De Leuvense landschapsarchitect Egidius Rosseels (1800-1877) krijgt in 1851 de opdracht om een parkontwerp op te maken. Rosseels laat zich daarbij sterk leiden door de 18de eeuwse Engelse landschapsstijl, die in de 19de eeuw op het vasteland hét gesublimeerde voorbeeld is in de parkaanleg.

Het meer dan anderhalve eeuw oude park vraagt vandaag speciale aandacht. Zowel het intens gebruik als de volle wasdom van de bomen maken van het beheer geen eenvoudige zaak. Naast boomverjonging is het instandhouden en het herstel van de plantenrijkdom een prioriteit.

 Hof Arents

Achter de Onze-Lieve-Vrouwekerk bevindt zich de Hof Arents.

Dijver 16 met de Hof Arents maakt oorspronkelijk deel uit van het befaamde Gruuthusehof. Het wordt er in 1580 van afgescheiden en in 1662 verkocht aan de rijke handelaar Anthone vander Zijpe. Hij is de bouwheer van een prestigieus woonhuis, waarvan vandaag nog heel wat bouwelementen bewaard zijn. Het huis Arents is één van de belangrijkste neoclassicistische woningen in de Brugse binnenstad.
Na de aankoop van het eigendom door de stad in 1909 worden de tuinmuren verlaagd en wordt een verbinding gecreëerd naar het Gruuthusemuseum via een nieuw brugje, het nu zeer beroemde Bonifaciusbrugje.

Minnewaterpark

Vele eeuwen lang zijn de gronden van het Minnewaterpark in gebruik als bleekveld. De oudste vermelding hieromtrent dateert van 1580. Tot in het begin van de 20^ste eeuw is heel dit gebied nog als blekerij in handen van de weduwe A. Banckaert. Daarna wordt het versnipperd en komt het in bezit van verschillende eigenaars. De gezusters Felicita en Emma Banckaert verkopen hun erfdeel – het woonhuis, looihuis, de blekerij en de tuin - aan Ludovic Fraeys de Veubeke. Hij laat er een kasteel in neobarokke stijl, ’t Fraeyhuis, bouwen, naar een ontwerp van architect Theo Raison (1869-1937), en een tuin aanleggen.

Bij het ontwerp van het park zijn twee doelstellingen nagestreefd: enerzijds het afronden van de toeristische wandelas in de buurt van het Minnewater en anderzijds het creëren van een groenzone met verschillende passieve recreatieve functies. Gebruik makend van de waardevolle restanten van de tuinaanleg van het Fraeyhuis, in het bijzonder de paden afgezoomd met leilinden, wordt de basisstructuur van het nieuwe park uitgetekend.

Lees alles over de heraanleg van het Minnewaterpark!

De Vesten

De Vesten kwamen op het eind van de 13de eeuw tot stand. Ze vormen de tweede omwalling rond de Brugse binnenstad. De eerste is nu nog zichtbaar in het patroon dat de reien vormen.
Hun fiscale en militaire functie zijn de Vesten kwijt, nu hebben ze vooral een landschappelijke en recreatieve betekenis: ze vormen één langgerekt park.

Het werd grotendeels ontworpen door de Leuvense en Gentse landschapsarchitecten Egidius Rosseels (vanaf 1853) en Hubert Van Hulle (vanaf 1879).

De vesten zijn 7 kilometer lang: een ideale afstand om al wandelend kennis te maken met de stad en hoe deze zich tot de omgeving verhoudt. Met hun 26 ha (15 ha gazon, 7 ha beplanting en 4 ha wandelpaden) en ongeveer 3350 bomen, waaronder heel wat bijzondere soorten, maken de vesten samen met de stadsparken, van Brugge een Groene stad.

Begijnhof

De binnentuin van het Begijnhof is, met zijn schuine populieren en gele narcissen (‘paasbloemen’) een wereldberoemde ansichtkaart.

Baron Ruzettepark

Het Baron Ruzettepark is een stadspark aan de rand van Brugge, in de omgeving van de Komvest. Het heeft van oorsprong een driehoekige vorm. Aan de andere kant van het Komvest is het kleinere Sincfalpark gelegen.

In het park werden nieuwe perken aangelegd, met onder andere meer lentebloemen. In de zomer van 2016 werd een openbare barbecue geplaatst, de eerste in een stadspark van Brugge.
De grote spoorbalken in het park verwijzen naar het voormalige rangeerstation. In maart 2018 kreeg het park een aantal fitnesstoestellen.

Katelijnepark

Waar het kanaal Gent Brugge de Brugse binnenstad binnenkomt, zijn een aantal restgronden gelegen tussen de weg en kanaal infrastructuren, bedrijventerrein en woonwijken. Één van deze gronden is het Katelijne eiland. Het bestaat uit een wilgenbos, veel wilde dieren en planten vinden hier hun onderkomen en zo vlak bij de Brugse binnenstad is dat uniek.

Het Katelijnepark wordt een nieuwe groene long voor Brugge en is als het ware een ‘bio based solution’ voor hittegolven, fysieke en mentale gezondheid en het welbevinden in de grijze bebouwde Katharina en stationswijk.

Vier pijlervisie

1. Verkoeling aan het water

In dichtbebouwde zones laten de gevolgen van de klimaatverandering zich veel harder gelden.
De aan elkaar grenzende Katharina en Stationswijk zijn beiden groenarm en dicht bewoond. Ze worden van elkaar gescheiden door het Kanaal en het Katelijne eiland. We bieden water en groen dichtbij aan om verkoeling te zoeken. Het toegankelijk maken van het Zuidervaartje is hierbij een eerste piste die we zullen onderzoeken. De realisatie zal afhangen van de resultaten van het onderzoek naar waterkwaliteit, veiligheid en overleg met andere stakeholders.

2. Een helende toegang tot het groen vanuit het woonzorgcentrum

Een woonzorgcentrum kijkt uit op het Katelijne eiland, maar de bewoners kunnen dit eiland niet gebruiken om er verkoeling te zoeken wegens het afgesloten karakter. Omdat op het eigen terrein geen mogelijkheid is tot groen, zou dit nochtans wenselijk zijn.
Ook andere positieve gezondheidseffecten zijn te verwachten Natuur heeft een helend en gezondheidsbevorderend effect, vermindert depressie, prikkelt zintuigelijk en is bevorderend voor ouderen en patiënten met dementie.

3. Gezond en gelukkig samenkomen

De kinderen in de wijken van het Station en Katharinawijk hebben weinig tot geen mogelijkheden tot buitenspel in hun nabije omgeving.  We plannen een avontuurlijk park met een hangbrug, houten balkjes, en dergelijke meer. Houten sculpturen gemaakt uit Brugs hout nodigen uit om te verkennen, op de sculpturen te klimmen, erop te zitten en prikkelen de fantasie.

4. Genieten tussen natuur en water

De schrale zanderige ondergrond biedt een aanknopingspunt tot natuurherstel. Het gebied zal worden begraasd door schapen.

Aan het Zuidervaartje voorzien we moerasontwikkeling door het riet te herstellen Dit zal mee het “ bepalen voor het verkoelen langs het water.

De boszone wordt in stand gehouden De huidige wilgen bieden daarenboven pootmateriaal om waar nodig en wenselijk bijkomende beplanting te voorzien. In het noordelijke grasland kunnen in overleg met een plaatselijke imker bijenkasten geplaatst worden.

Project 'Oud Militair Hospitaal – Peterseliestraat: Een nieuw park, horeca en-handelspand en bouw sociale wooneenheid

De site rond het oud militair hospitaal in de Peterseliestraat krijgt een geheel nieuwe invulling waar iedereen kan van meegenieten.

Voortuin als schakel met de buurt

Langs de site start een nieuwbouwproject voor sociale huurappartementen met een private groenzone voor de bewoners ingericht met natuurrijke speelpleinen, zitplekken en een moestuin.
In de huidige binnentuin staan markante lindebomen en berken. Deze prachtige bomen zullen zoveel mogelijk behouden worden om een sfeervolle en aangename woonkwaliteit te voorzien.

De brede strook palend aan Hemelrijk wordt als openbaar park ingericht. De ommuring is historisch waardevol en wordt slechts beperkt doorbroken. Aan de binnen- en buitenzijde kunnen klimplanten de intieme sfeer versterken en een meerwaarde betekenen voor biodiversiteit.

De voortuin is ingericht met een knipoog naar het verleden, met hagen en plantvakken.

Het oud militair hospitaal wordt gerenoveerd naar een horeca en handels- huisvesting. In de omhaagde zone worden terrassen met picknickbanken voorzien die voor de horeca kunnen dienen en de bewoners om te picknicken, te lezen, een babbeltje te slaan, ….
Het volledige ontwerp houdt rekening met de historische context van de site.

Fiets- en wandelverbinding

Doorheen het publieke park wordt een wandelverbinding voorzien die de Oliebaanstraat met de Snaagaardstraat verbindt.
Het gebied van het oud militair hospitaal wordt na de inrichting een luwe zone voor de fietser en wandelaars.
De toegang voor het autoverkeer is aan de Snaagaardstraat. Deze toegang leidt rechtstreeks naar een ondergrondse parking en een kleine bezoekersparking.
De toegang aan de Peterseliestraat is enkel toegankelijk voor fietsers en voetgangers. Over de gehele site worden voldoende fietsenstallingen voorzien voor bewoners en bezoekers.

 Bleekweide/Stoerhuus

De voormalige bleekweide, was in het verleden geen stadseigendom en was in private handen. Door de ontwikkeling van het co-housingproject Stoer Huus en de bouw van appartementen, kwam de opportuniteit deze centrale groenzone kosteloos over te maken aan de Stad Brugge.
Ook een gedeelte van de weg in het verlengde van de Langerei, komt in handen van de Stad.

Inspraakvergadering

In het voorjaar 2019 werd de buurt uitgenodigd om hun opmerkingen/ideeën te geven voor het te ontwikkelen parkje (=bleekweide).
Daaruit bleek dat een groot merendeel vraagt om het natuurhistorisch karakter van de site te bewaren en een stilteplek aan te leggen. Hierbij wordt voorgesteld de beek te beschermen en te herstellen, voldoende zitgelegenheid te voorzien, speelnatuur i.p.v. speeltoestellen aan te leggen.

Ontwerp

Infrastructuur
Het gebied wordt ontsloten via zowel de Langerei, de Julius en Maurits Sabbestraat en de Baliestraat. Er wordt een pad aangelegd dat de voormalige bleekweide doorkruist waarbij op twee punten zones zijn met zitgelegenheid.
Het pad (platineverharding) wordt 10 cm hoger aangelegd dan het maaiveldniveau. Op deze manier wordt de grond minder verstoord.
Dit pad sluit aan op het verlengde van de Langerei. Een volledige heraanleg (riolering en bovenbouw) van deze zone Langerei is ook voorzien.

Groenaanleg
De bestaande notelaars blijven behouden. Enkele andere weinig waardevolle bomen worden verwijderd.
Er is een compenserende aanplanting voorzien met 11 sierbomen en hoogstammige appelbomen.
Verder worden sierheesters voorzien aan de randen en wordt een vaste-plantenbegroeiing aangeplant als eilandjes tegenaan het woningencomplex.
Het biodivers gazon wordt beheerd als extensief gazon. Het gazon langs de paden, wordt beheerd als intensief gazon.
In het gazon en rond de bomen worden zones voorzien met bloembollen.

Bleekweidegracht
De bleekweidegracht wordt op z’n oorspronkelijk plaats behouden. Langs één zijde wordt een houten oeverbeschoeiing geplaatst. Langs de andere zijde wordt een flauwe oever voorzien met een oeverbeplanting.
De gracht wordt gebaggerd.

Parkmeubilair / speeltoestellen
Aansluitend op het pad wordt een terras met twee zitbanken voorzien. Tussen en rond de notelaars komt een houten terras met twee niveaus. Vandaaruit is een laag evenwichtsparcours voorzien. De speelelementen bestaan uit evenwichtsbalken, stappalen, rolkeien. Door de beperkte hoogte, gaan deze spelelementen als het ware op in de omgeving.
Het spelelement ‘water’ komt ook aan bod aangezien dit parcours over de beek gaat.

Toegankelijkheid
Er wordt gekozen om het park ook toegankelijk te maken via de Langerei. Het fietsverkeer wordt wel sterk vertraagd door het plaatsen van een fietssluis. Fietsen door het park zal door middel van een verkeersbord verboden worden.

Voor minder validen is het park ook toegankelijk. Het podium zal toegankelijk zijn door middel van het verbindingspad dat in helling zal aangelegd worden.